Το μελάνωμα αποτελεί έναν κακοήθη όγκο ο οποίος αναπτύσσεται στα μελανοκύτταρα. Μελανοκύτταρα ονομάζονται τα κύτταρα του σώματος τα οποία παράγουν την μελανίνη και είναι υπεύθυνα για το χρώμα του δέρματος. Βρίσκονται κατά κύριο λόγο στο δέρμα ωστόσο συναντώνται και στους οφθαλμούς και το έντερο. Έτσι, το μελάνωμα μπορεί να αναπτυχθεί σε οποιοδήποτε μέρος του σώματος υπάρχουν μελανοκύτταρα.
Το μελάνωμα θεωρείται μια σοβαρή μορφή καρκίνου λόγω των εύκολων μεταστάσεων που κάνει μέσω του λεμφικού συστήματος, στα υπόλοιπα όργανα του σώματος. Ειδικότερα, τα καρκινικά κύτταρα αποσπώνται από τον πρωτοπαθή όγκο και μεταφέρονται στους λεμφαδένες μέσω του λέμφου. Επιπρόσθετα, το μελάνωμα μπορεί να κάνει μετάσταση και μέσω του αίματος. Έτσι, είναι ιδιαίτερα σημαντική η έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπισή του.
Σε ποιους εμφανίζεται το μελάνωμα;
Η συγκεκριμένη νόσος μπορεί να εμφανιστεί σε κάθε άνθρωπο, ανεξαρτήτου ηλικίας. Ωστόσο ορισμένοι παράγοντες αυξάνουν τον κίνδυνο, με σημαντικότερους την υπεριώδη ακτινοβολία του ήλιου (UV) και τον ανοιχτόχρωμο τύπο δέρματος. Τα άτομα με πιο σκούρα επιδερμίδα διαθέτουν περισσότερη μελανίνη, η οποία τους προστατεύει. Επιπροσθέτως, μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα εμφάνισης μελανώματος και στα άτομα με ανοιχτά μάτια καθώς και εκείνα με ξανθά ή κόκκινα μαλλιά.
Τέλος, σύμφωνα με έρευνες έχει αποδειχθεί ότι και η περιοχή όπου διαμένει κάποιος μπορεί να επηρεάσει την πιθανότητα εκδήλωσης μελανώματος. Ο λόγος κυρίως η αυξημένη ηλιακή ακτινοβολία σε ορισμένες περιοχές. Μάλιστα, η Αυστραλία είναι η πρώτη σε ποσοστά μελανώματος παγκοσμίως.
Πώς και που δημιουργείται το μελάνωμα;
Τα πρώτα σημάδια για το μελάνωμα είναι η αλλαγή μεγέθους, σχήματος ή χρώματος σε έναν σπίλο (ελιά). Οι σπίλοι είναι μικρά σημάδια στο δέρμα με στρογγυλό ή οβάλ σχήμα και καφέ ή μαύρο χρώμα. Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων οι σπίλοι έχουν μέγεθος μικρότερο από μισό εκατοστό. Μπορεί να υπάρχουν από την γέννηση ενός ανθρώπου ή να εμφανιστούν αργότερα, συνήθως στα πρώτα 10 έτη. Μάλιστα, αρκετοί είναι εκείνοι που σε μεγαλύτερες ηλικίες εξαφανίζονται.
Αν και στην μεγαλύτερη πλειοψηφία τους είναι ακίνδυνοι, η ξαφνική αλλαγή στους σπίλους απαιτεί επίσκεψη σε δερματολόγο προκειμένου να αποκλειστεί η πιθανότητα μελανώματος. Στον ανδρικό πληθυσμό, το μελάνωμα εμφανίζεται συχνότερα στο κεφάλι, τον λαιμό και τον κορμό. Στις γυναίκες συνήθως εκδηλώνεται στους βραχίονες και τις κνήμες. Σε πολύ μελαχρινά άτομα μπορεί να εμφανιστεί και στις παλάμες ή τα πέλματα των ποδιών.
Διάγνωση και θεραπεία μελανώματος
Η έγκαιρη διάγνωση αποτελεί ιδιαίτερα σημαντικό παράγοντα στην αντιμετώπιση του μελανώματος, αφού θα αποτρέψει ενδεχόμενες μεταστάσεις. Η αποτελεσματικότερη διάγνωση γίνεται με την βιοψία ενώ στην συνέχεια καθορίζεται η έκταση του ώστε να καταστεί αποτελεσματικότερη η θεραπεία.